W przeglądarce pojawiają się dane zapisane w plikach strony, a czasami informacje pobierane z zewnątrz np. z bazy danych. Przybliżmy, z czym wiąże się tłumaczenie plików strony w formacie HTML, PHP i Javascript.

[1.] HTML – czyli to, co widzimy w przeglądarce

Za tym, co widzimy w oknie przeglądarki po otwarciu strony internetowej, zawsze kryje się struktura w formacie HTML (Hypertext Markup Language). Każdy wyświetlany tekst ma swoje miejsce w pliku HTML o ściśle określonym porządku. Do tworzenia i organizacji struktury służą kody HTML. Za ich pomocą określa się miejsce i sposób wyświetlania informacji na stronie.

Strony internetowe tworzy się jednak w różny sposób i nawet po podejrzeniu źródła wyświetlanej strony nie jesteśmy w stanie stwierdzić, jak naprawdę dana strona została zbudowana. Podgląd jej źródła w przeglądarce umożliwia jedynie dostęp do finalnej wersji w postaci kodu HTML wyświetlanego w oknie przeglądarki.

Widoczna w podglądzie struktura HTML mogła zostać wygenerowana na wiele sposobów. Od tego, w jaki sposób budowana jest strona zależy też to, jak zabrać się za jej tłumaczenie.

[2.] Strony statyczne i strony generowane dynamicznie

Strony internetowe mogą być tworzone w sposób statyczny lub dynamiczny. Statyczne strony WWW to takie, których treść jest stała i zwykle przechowywana w postaci dokumentów HTML. W przypadku takich stron podgląd źródła strony w oknie przeglądarki przedstawia właśnie zawartość pliku HTML zapisanego na serwerze i otwieranego w momencie wywołania otwarcia danej strony.

Z kolei strony generowane dynamicznie, to takie, które wykorzystują skrypty, najczęściej w języku PHP. Skrypty te korzystają z zapisanych w nich danych oraz z informacji przechowywanych w zewnętrznych źródłach, jak pliki XML, pliki szablonów czy bazy danych.

W momencie wywołania danej strony skrypt jest uruchamiany. Uwzględniając różne dane i czynniki skrypt sięga po odpowiednie informacje i generuje dokument w formacie HTML. Ten dokument jest wyświetlany w oknie przeglądarki.

Przykładem stron budowanych dynamicznie są serwisy Wordpress, strony sklepów internetowych czy wszelkie inne bazujące na skryptach PHP. W ich przypadku treść strony jest generowana na przykład w zależności od tego, jaki użytkownik zalogował się na stronie. Po zalogowaniu serwis wyświetli np. informacje dotyczące zrealizowanych dla danego użytkownika zamówień.

Treści serwisów budowanych dynamicznie mogą zawierać m.in. informacje:

• będące wynikiem obliczeń
• będące efektem przetwarzania innych informacji
• pochodzące z różnych źródeł

Do budowania stron internetowych o treściach generowanych dynamicznie głównie wykorzystuje się skrypty w języku PHP, ale nie tylko. Do generowania treści używany jest też język Javascript. Skrypty Javascript wplata się w dokumenty strony (HTML) lub umieszczane w postaci osobnych plików .js.

Skrypty Javascript wykorzystuje się głównie do tworzenia warstwy interaktywnej na stronach internetowych. Dotyczy to wszelkich reakcji strony w odpowiedzi na działania użytkownika. Ponadto jednak skryptu Javascript pozwalają m.in. pobierać informacje z zewnętrznych źródeł jak pliki XML czy bazy danych i dynamicznie dodawać je, usuwać i modyfikować na stronach internetowych.

Dodatkowo, podobnie jak pliki PHP, także skrypty Javascript mogą być źródłem treści wyświetlanych na stronie internetowej.

Podsumujmy: w przypadku statycznych stron internetowych tłumaczenie plików strony zwykle sprowadza się do przetłumaczenia jej plików HTML. Znacznie bardziej skomplikowane jest tłumaczenie stron o treściach generowanych dynamicznie. Tu do tłumaczenia mamy pliki .php, .js oraz źródła danych, z których korzystają skrypty. Mogą to być zewnętrzne pliki XML, HTML (w przypadku szablonów) czy rekordy baz danych.

[3.] Tłumaczenie plików HTML

Dokument HTML, czyli strona internetowa widoczna w oknie przeglądarki, bazuje na logicznej, uporządkowanej strukturze. Dokument taki składa się z elementów HTML. Każdy z nich to albo samodzielny kod HTML, albo para kodów – otwierający i zamykający. Najczęściej tekst wyświetlanej treści strony to tekst znajdujący się między tymi dwoma kodami:

Przetłumaczenie przedstawionego fragmentu strony polega na zastąpieniu tekstu znajdującego się miedzy kodami jego tłumaczeniem. Możemy to zrobić przy użyciu dowolnego edytora HTML lub nawet Notatnika w Windows, albo za pomocą bardziej zaawansowanych narzędzi typu programy CAT.

To ostatnie rozwiązanie zapewni nam możliwość lepszej kontroli i zapewnienie wysokiej jakości tłumaczenia. Jedyne, na co trzeba uważać, zwłaszcza przy tłumaczeniu w zwykłym edytorze tekstu, to zachowanie kodów HTML w nienaruszonej postaci. Jeśli je zmienimy bądź usuniemy, skutki mogą być fatalne: część strony może się nie wyświetlać lub nawet cała strona może przestać być widoczna.

Tłumaczenie plików HTML nie byłoby szczególnie kłopotliwe, gdyby nie to, że niektóre elementy HTML mogą zawierać tzw. atrybuty. Są to dodatkowe informacje umieszczane wewnątrz kodów HTML.

Większości z nich nie należy zmieniać podczas tłumaczenia, gdy dotyczą wyłącznie technicznych aspektów strony. Mogą to być odwołania do innych elementów, do stylów wyświetlanego tekstu i grafiki itp. Gorzej, gdy atrybut zawiera dane, które powinny zostać przetłumaczone. Przykłady to atrybuty: "alt", "title" czy "content" z opisami lub tytułami elementów graficznych czy całej witryny.

Tego typu informacje powinny zostać przetłumaczone i to co najmniej z dwóch powodów:

1. mogą pojawiać się na stronie
2. mogą być istotne pod kątem SEO

Zwłaszcza drugi powód ma duże znaczenie w przypadku tłumaczenia. Strony internetowe tworzy się po to, aby odwiedzali je użytkownicy. Jeśli podczas tłumaczenia nie zadbamy o SEO (ang. Search Engine Optimization), czyli optymalizację strony pod kątem wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe, na przetłumaczoną stronę będzie trafiało mniej internautów.

Dlatego naszym zdaniem tłumaczenie plików HTML powinien wykonywać tłumacz, który zna przynajmniej podstawy języka HTML i używa odpowiednich narzędzi. Dopiero wtedy będzie w stanie wystarczająco dokładnie sprawdzić, co w plikach HTML powinno zostać przetłumaczone, a co nie.

Nasze biuro tłumaczeń wykorzystuje zaawansowane edytory HTML oraz najnowsze wersje programów CAT i programy zapewniania jakości (Quality Assurance). W przypadku dokumentów o budowie strukturalnej, jak omawiane pliki HTML, dokładnie przeglądamy ich zawartość i stosujemy własne rozwiązania IT w celu wyodrębnienia i udostępnienia tłumaczowi także wszystkich istotnych informacji zawartych w atrybutach elementów HTML.

Wszystko to w jednym celu: zrealizować kompletne tłumaczenie plików HTML wraz ze wszystkimi informacjami, które tego wymagają, zachowując jednocześnie w nienaruszonej postaci strukturę tłumaczonych dokumentów.

[4.] Tłumaczenie plików PHP

Kolej na strony budowane w sposób dynamiczny. W przypadku ogromnej większości stron w Internecie strony dynamiczne tworzy się za pomocą skryptów w języku PHP (ang. PHP Hypertext Preprocessor). Pliki PHP z definicji nie przechowują źródłowych danych wyświetlanych na stronie internetowej. Rolą skryptów PHP jest reagowanie na aktualne zapotrzebowanie i w zależności od spełnianych bądź niespełnianych określonych warunków sięganie po odpowiednie informacje przechowywane czy to w zewnętrznych plikach, np. XML, czy też w bazie danych.

Jednakże pliki PHP mogą i zwykle zawierają albo zmienne, które współtworzą generowane treści, albo też są to informacje specyficzne dla danego języka i w przypadku tłumaczenia powinny zostać przetłumaczone, odpowiednio do dodawanej wersji językowej strony.

W najprostszym przypadku może to być tablica z tekstami, które po prostu należy przetłumaczyć. W bardziej złożonych sytuacjach podobnych danych jest więcej i występują one w wielu miejscach w pliku lub w plikach PHP.

Strony internetowe z treściami generowanymi dynamicznie często bazują na systemie zarządzania treścią lub na frameworku. Może to więc być serwis oparty na systemie Wordpress, gdzie większość treści znajdziemy w panelu administratora w sekcjach wpisów i stron, ale do utworzenia nowej wersji językowej możemy użyć odpowiedniego pluginu. A może to być strona zbudowana z użyciem np. CodeIgnitera, frameworka PHP, służącego do tworzenia serwisów stron z dynamicznie generowanymi treściami. W tym przypadku można skorzystać z klas do obsługi wielu języków tego frameworka.

Niezależnie od tego, jak zbudowany jest dany serwis, jeśli bazuje on na skryptach PHP, w przypadku tłumaczenia powinno się je dokładnie sprawdzić pod kątem występowania informacji, które mogłyby się pojawiać na przetłumaczonych stronach. Tego rodzaju dane nie powinny pozostać nieprzetłumaczone.

Do przeglądania plików stron, tak HTML, jak i w tym wypadku PHP, najlepiej użyć edytora HTML. W razie wystąpienia podobnych informacji należy zadbać o ich wyodrębnienie w celu udostępnienia ich tłumaczowi do przetłumaczenia. Nasze biuro tłumaczeń dysponuje świetnie wykwalifikowaną kadrą i narzędziami, które pozwalają skutecznie przygotować do tłumaczenia m.in. dokumenty PHP, o ile zawierają one informacje przeznaczone do tłumaczenia.

[5.] Tłumaczenie plików Javascript

Skrypty Javascript są dziś nieodłącznym elementem tworzonych stron internetowych. Zwykle ich działanie dotyczy zapewnienia obsługi elementów strony oraz umożliwienia interakcji z użytkownikiem. Stąd pliki javascript zawierają często informacje mieszczące się na niektórych elementach, takich jak okienka z monitami, pola formularzy czy komunikaty z informacjami.

Jak widać, tłumaczenie strony internetowej powinno obejmować także pliki .js. Skrypty w języku Javascript bywają wplecione w kod HTML, a czasami, zwłaszcza przy większej liczbie funkcji zapewniających "interaktywność" witryny, kod Javascript jest przechowywany w osobnych, dołączanych do dokumentu HTML, plikach .js.

Dokumenty Javascript najlepiej otwierać za pomocą edytora HTML z włączoną składnią Javascript. Wtedy najlepiej widać, czy dany plik zawiera jakieś informacje mogące się pojawiać na tłumaczonej stronie, czy nie. Jeśli takie znajdziemy, należy je wyodrębnić do tłumaczenia.

Przy tłumaczeniu plików Javascript należy szczególnie zadbać o to, aby podczas ewentualnego tłumaczenia zawartych w nich informacji absolutnie nie zmienić ani jednego znaku kodu skryptu. Każda zmiana może spowodować wyłączenie działania całej warstwy programowej Javascript na danej stronie.

Tłumaczenie plików .js wymaga szczególnej dokładności. Przydatna jest znajomość przynajmniej podstaw języka Javascript. W przypadku tłumaczeń stron internetowych w naszym biurze tłumaczeń zwracamy na to szczególną uwagę i wykorzystujemy do tłumaczenia najlepsze narzędzia wspomagające kontrolę dokładności i jakości tłumaczenia.

[6.] Jak tłumaczyć strony – edytory HTML

W przypadku mniejszych i mniej skomplikowanych plików HTML, PHP czy skryptów Javascript, a także mniej rozbudowanych stron internetowych, najprostszym rozwiązaniem jest sięgnięcie po edytor HTML.

Nie mówimy tu o zaawansowanym edytorze jak Writer w pakiecie LibreOffice czy Word z pakiety Microsoft Office. Znacznie bardziej przydatnym narzędziem może być jeden z darmowych lub niedrogich edytorów HTML, np. takich, jakie opisaliśmy na stronie Najlepsze edytory HTML (głównie darmowe).

W ich przypadku istnieje możliwość wyboru obsługi składni czy to HTML, PHP czy Javascript. Gdy to zrobimy, po otwarciu pliku strony w danym formacie edytor HTML wyróżni osobnymi kolorami poszczególne elementy w strukturze dokumentu, ułatwiając sprawdzenie, czy zawiera on tekst, który trzeba przetłumaczyć. I o to dokładnie chodzi w przypadku prostszych projektów tłumaczeniowych, w których do tłumaczenia trafiają pliki stron .html, .php, .js.

Zastosowanie edytora HTML pozwala ponadto zachować kontrolę nad strukturą dokumentu oraz uniknąć jej naruszenia. Tego nie zapewnią nam bardziej zaawansowane edytory tekstu wchodzące w skład pakietów biurowych.

[7.] Jak tłumaczyć strony – Microsoft Word

Do tłumaczenia plików HTML, PHP czy Javascript możemy też użyć zaawansowanych narzędzi do edycji tekst jak Microsoft Word. Ma to jednak sens tylko wtedy, gdy jesteśmy w stanie efektywnie użyć dostępnych w nim funkcji do formatowania tekstu.

Chodzi o to, by za pomocą funkcji Znajdź/zamień skutecznie i szybko odnaleźć wszystkie potencjalne wystąpienia tekstu, który ewentualnie mógłby wymagać tłumaczenia.

Innym sposobem jest użycie wbudowanej w edytorze Microsoftu obsługi skryptów VBA. Jeśli dysponujemy odpowiednimi umiejętnościami w tym zakresie, jeszcze dokładniej i szybciej odseparujemy bądź wyodrębnimy do tłumaczenia fragmenty, które potencjalnie mogą wymagać tłumaczenia.

Po wykonaniu tłumaczenia przygotowany program przeniesie tłumaczenie w miejsce oryginalnego tekstu, nie naruszając struktury dokumentu HTML, PHP czy JS.

[8.] Jak tłumaczyć strony – programy CAT

Z pewnością optymalnym wyborem przy poszukiwaniu najlepszego rozwiązania przy tłumaczeniu plików stron w formatach HTML, PHP czy Javascript, jest zastosowanie programu CAT.

Przykładowo może to być SDL Trados Studio lub Star Transit. Tego rodzaju programy nieźle radzą sobie z odczytaniem i poprawnym rozpoznaniem kodów tego rodzaju dokumentów.

Nasze biuro tłumaczeń stosuje właśnie to ostatnie rozwiązanie, gwarantujące największy stopień bezpieczeństwa, największą precyzję tłumaczenia i maksymalny komfort pracy tłumacza.

Jak przygotowujemy i profesjonalnie tłumaczymy pliki stron HTML, PHP i Javascript:

• wczytanie pliku do Microsoft Worda
• oznaczenie i wyodrębnienie tekstu do tłumaczenia
• zabezpieczenie (ukrycie) kodów, które powinny pozostać nienaruszone
• import tak przygotowanych plików do programu CAT

Co zyskujemy w ten sposób? Zabezpieczamy strukturę kodów tłumaczonych dokumentów i przenosimy tekst do tłumaczenia do programu CAT. Narzędzia CAT zapewniają najlepszą kontrolę i jakość tłumaczenia. Dzięki temu oferujemy najlepszą jakość i efektywność tłumaczenia. Więcej na stronie Programy CAT – jakość tłumaczenia.

[9.] Podsumowanie

Tłumaczenie stron internetowych to najczęściej tłumaczenie plików tych stron, czyli dokumentów w formacie HTML. W przypadku stron z treściami generowanymi dynamicznie w grę wchodzą dodatkowo pliki PHP oraz inne źródła tekstów wyświetlanych na stronach serwisu.

Ponadto nowoczesne strony internetowe w coraz większym stopniu zapewniają obsługę akcji wykonywanych przez użytkownika. Obsługa ta jest realizowana najczęściej za pomocą skryptów w języku Javascript. Skrypty te, czy wplecione w pliki HTML/PHP czy też dołączane jako osobne pliki .js również mogą mieścić teksty wyświetlane na stronach – etykiety przycisków, pól formularzy itp. Jeśli chcemy mieć kompletnie przetłumaczony serwis WWW, nie możemy o nich zapomnieć.

Dodatkowo należy zwrócić szczególną uwagę podczas tłumaczenia plików stron na to, aby absolutnie nie naruszyć struktury tych dokumentów – wszystkie kody muszą pozostać w niezmienionej postaci. Stąd przy tłumaczeniu stron internetowych tak ważna jest odpowiednia wiedza od strony technicznej, a także zastosowanie narzędzi zapewniających maksymalną kontrolę i dokładność tłumaczenia.

Nasze biuro tłumaczeń specjalizuje się w tłumaczeniu serwisów WWW. Dysponujemy wiedzą, doświadczeniem i odpowiednim zapleczem technicznym. Bez jego pomocy skuteczne tłumaczenie stron, nawet przy współpracy z najlepszymi tłumaczami, nie byłoby możliwe. Zapraszamy do współpracy!