Niezależnie od tego, czy chodzi o strony internetowe, pliki programów biurowych czy dokumenty techniczne, narzędzia CAT w każdym przypadku pozwalają tłumaczyć szybciej, taniej i – dokładniej.

[1.] Tłumaczenie wspomagane komputerowo (CAT)

CAT (ang. Computer Aided Translation lub Computer Assisted Translation, czyli tłumaczenie wspomagane komputerowo oznacza wykonywanie tłumaczenia z wykorzystaniem aplikacji, która zapamiętuje tłumaczony tekst wraz z jego tłumaczeniem, pomaga wykorzystać je ponownie oraz pozwala precyzyjnie kontrolować jakość przekładu.

Niemal wszystkie tłumaczenia dostarczane przez nasze biuro tłumaczeń są wykonywane z zastosowaniem (CAT), aby zapewnić jak najwyższą jakość oraz umożliwić spełnienie wymogów normy jakości ISO 17100:2015.

[2.] Narzędzia CAT

Narzędzia wspomagające tłumaczenia (CAT) to m.in.: SDL Trados Studio, Star Transit, memoQ czy Wordfast. W naszym biurze tłumaczeń preferujemy stosowanie Trados SDL Studio oraz Transit. Naszym zdaniem to najlepiej dopracowane narzędzia CAT, jedne z najstarszych i najdłużej rozwijanych aplikacji tego rodzaju.

Zarówno Trados jak i Transit zapewniają doskonałą kontrolę jakości oraz ogromną pomoc w tłumaczeniu różnych dokumentów. Dzięki nim możliwe jest bezproblemowe tłumaczenie dokumentów takich programów jak Microsoft Office (Word, Excel, Powerpoint), plików programów DTP typu Adobe Pagemaker, QuarkXpress, Adobe Indesign czy FrameMaker, ale także wielu innych formatów – kodu źródłowego aplikacji, plików HTML stron internetowych, wyciągów z baz danych czy plików XML.

[3.] Najważniejsze funkcje narzędzi CAT

Tłumaczenie wspomagane komputerowo to określenie mało precyzyjne. O jakie funkcje chodzi konkretnie? Jakie możliwości oferują narzędzia CAT? Co sprawia, że tłumaczenie stron WWW (nasze biuro tłumaczeń specjalizuje się w tłumaczeniu stron internetowych) jest znacznie efektywniejsze z użyciem programów CAT?

Najważniejsze funkcje narzędzi CAT:

• pamięć tłumaczeniowa
• zarządzanie terminologią
• kontrola dokładności i spójności
• sprawdzanie pisowni
• kontrola jakości według ustalonych kryteriów

W skrócie narzędzia CAT w obecnej postaci to kamień milowy w historii translatoryki. To nieporównywalny skok w podniesieniu jakości i efektywności w porównaniu z dotychczasowymi możliwościami.

Dlatego dla naszego biura tłumaczeń stosowanie narzędzi CAT to priorytet. Korzystamy z nich przy wiekszości realizowanych tłumaczeń. Dzięki nowym technologiom zyskujemy krótsze terminy, niższe ceny oraz doskonałą jakość tłumaczenia.

[4.] Pamięci tłumaczeniowe

Najważniejszym elementem każdego narzędzia CAT jest pamięć tłumaczeniowa (ang. translation memory). Pamięć tłumaczeniowa to mechanizm zapamiętujący i zarządzający wykonywanym przez tłumacza tłumaczeniem. W trakcie tłumaczenia każde zdanie (w uproszczeniu) jest zachowywane w pamięci tłumaczeniowej w postaci pary: tekst źródłowy i jego tłumaczenie.

Podczas dalszego tłumaczenia – tego samego dokumentu lub innych korzystających z tej samej pamięci tłumaczeniowej – w przypadku pojawienia się identycznego lub podobnego zdania, moduł pamięci tłumaczeniowej "podpowie" wprowadzone wcześniej tłumaczenie. Tłumaczowi pozostaje sprawdzić, czy jest poprawne i zaakceptować propozycję.

To najprostsza postać wykorzystania pamięci tłumaczeniowych. Zależnie od konkretnego narzędzia CAT mechanizm pamięci tłumaczeniowej może oferować dodatkowe opcje i parametry, które wpływają na jego pracę.

Umiejętne używanie pamięci tłumaczeniowych w narzędziach CAT może znacznie przyspieszyć pracę tłumacza. Najważniejsze jest jednak uzyskanie wyższej niż bez korzystania programów CAT jakości tłumaczenia. Dzięki wykorzystaniu pamięci tłumaczeniowej tłumaczenie jest spójne – wszystkie identyczne lub podobne fragmenty tekstu są tłumaczone szybciej, ale przede wszystkim w 100% spójnie – w identyczny lub podobny sposób.

[5.] Zarządzanie terminologią

Drugim istotnym elementem narzędzi CAT jest funkcja zarządzania terminologią. W specjalistycznych tekstach często wystepuje terminy, dla których istnieje wiele wariantów określeń. Dotyczy to również ich tłumaczenia.

Dzięki stosowaniu narzędzi CAT wystarczy przygotować listę terminologiczną wraz z tłumaczeniem, aby wszystkie terminy występujące w tekście mogły zostać przetłumaczone w taki sam sposób. Niezależnie od tego, do jakiego tłumacza trafi ta czy inna część tłumaczonego projektu.

Jeśli tylko będzie używane odpowiednie narzędzie CAT i będzie przygotowana lista terminologiczna, wszystkie terminy będą mogły zostać przetłumaczone w taki sam sposób. Na koniec narzędzie CAT pozwoli na dokładną kontrolę dokładności tłumaczenia oraz tego, czy tłumacz konsekwentnie trzymał się wszystkich wytycznych.

[6.] Funkcja zapewniania jakości (QA)

Większość narzędzi CAT jest wyposażona w funkcję zapewniania jakości QA (ang. quality assurance). Jej rolą jest umożliwienie jak najbardziej kompleksowej kontroli dokładności i poprawności tłumaczenia.

Funkcja ta pozwala sprawdzić, czy cały tekst został kompletnie przetłumaczony, czy nie ma pozostawionych nieprzetłumaczonych fragmentów tekstu, czy cyfry, oznaczenia itp. występujące w tłumaczeniu odpowiadają tym w oryginale itd.

Wysokiej jakości tłumaczenie powinno nie tylko zawierać dobrze wykonany przekład oryginału, spójny i poprawny pod względem zastosowanej terminologii. Równie istotna jest strona techniczna. Przetłumaczony dokument powinien maksymalnie przypominać oryginał. Dotyczy to nie tylko dokumentów przeznaczonych do druku, ale na przykład plików stron internetowych, XML czy tekstowych z komendami sterującymi urządzeń.

[8.] Podsumowanie

Większość programów CAT ma funkcję zapewniania jakości QA (ang. quality assurance). To bardzo przydatne narzędzie, którego rolą jest umożliwienie kontroli tłumaczenia i eliminacja wielu rodzajów błędów.

Na zachowanie wysokiej jakości tłumaczenia wpływa już sam fakt użycia narzędzia CAT, które wymusza zachowanie spójności tłumaczenia w obrębie danego dokumentu lub wielu plików jednego lub więcej projektów. Jest też strona techniczna, o której się zapomina, ale która może decydować, czy wykonane tłumaczenie w ogóle bedzie do czegoś przydatne.